‘Lekker genieten hoor’

Martin en ik waren een paar jaar geleden voor een mini-vakantie in een hotel waar we halfpension hadden geboekt. Voordat je nu ophoudt met lezen omdat ‘halfpension’ iets voor senioren is: het hotel ligt zelfs voor Nederlandse begrippen in the middle of nowhere en we hebben allebei geen auto. Hoewel we er vooral ook heen gingen om te wandelen, is een uur door het donker lopen voor een slechte pizza niet ons idee van vakantie.

We aten een paar avonden in het restaurant en werden bijna altijd bediend door dezelfde hartelijke serveerster. Alleen konden we na een tijdje ons lachen niet meer inhouden omdat ze ons bij elke gang steevast ‘lekker genieten hoor’ toewenste. Nu deden we dat inderdaad met overgave, maar haar spontane opmerking, hoewel duidelijk gemeend, is in ons gezamenlijke vocabulaire inmiddels een klassieker geworden.

Hoewel je door dit blog de indruk zou kunnen krijgen dat ik de hele dag bezig ben met water en gas besparen en alleen maar het allergoedkoopste voer koop, gun ik mezelf de afgelopen jaren, mede door therapie en zéker ook door Martin, steeds meer. Dat gunnen wil ik hier toelichten voordat ik verderga met stukjes over hoe ik rondkom van een minder dan minimaal inkomen. Omdat ik wil benadrukken dat ik geen minimalistische, onhartelijke vrek ben, en omdat ik denk dat bepaalde psychologische mechanismen belangrijk zijn. Behalve Martin door mijn thermostaatbeleid, heeft ook helemaal niemand last van mijn zuinige levenswijze, en anders mogen de getroffenen zich nu kenbaar maken via het reactieformulier!

Goed, over dat gunnen dus, waar ik in mijn allereerste stuk ook al over schreef. Ik las een paar maanden geleden een interessante blogpost van Ingrid Fetell Lee – ik heb haar boek Vrolijkheid vertaald – over iets wat scarcity mindset heet. Kort gezegd houdt dat onder meer in dat als je vroeger het gevoel had te moeten vechten om aandacht of genegenheid, en/of er sowieso al niet of nauwelijks in je basisbehoeften werd voorzien, je later in je leven onbewust aanneemt dat fijne dingen niet altijd voor iedereen in gelijke mate zijn weggelegd. Misschien denk je zelfs dat je die dingen niet waard bent.

Dat raakte een snaar bij me. Ik ben opgegroeid bij twee mensen die om allerlei (psychische) redenen niet bepaald modelouders waren. Als vierde en jongste kind en mede door internationale verhuizingen leerde ik al vroeg zelfstandig zijn. Hulp vragen is voor mij heel moeilijk, maar dat geldt voor wel meer mensen las ik laatst in een artikel over corona. Ik had vroeger net als nu gelukkig een steunnetwerk, maar die ‘scarcity mindset’ is me met de paplepel ingegoten.

Die instelling deed me een paar jaar geleden bijna de das om. In schematherapie wordt gewerkt met ‘kind-’ en ‘oudermodi’, zeg maar gemoedstoestanden of gedragspatronen. Ik scoorde nogal hoog op de straffende en veeleisende oudermodi, terwijl de blije kindmodus zo goed als afwezig was. En die laatste staat voor mij synoniem aan zorgeloos genieten, wat ik dus steeds meer aan het leren ben. Ik kan het iedereen aanraden.

Dit uitstapje was even nodig om je een indruk te geven van hoever ik kom. Zo dek ik mezelf natuurlijk ook stiekem in voor alle rare aspecten van mijn levenswijze waar ik hier later over ga schrijven. Genieten, zelfzorg en zelfcompassie gaan zeker ook nog aan bod komen. Ik ben heel blij dat ik tegenwoordig van mezelf van alles ‘mag’ – hoewel dat woord ‘mogen’ natuurlijk meteen alweer naar het straffende stemmetje in mijn hoofd verwijst. Zo mag ik van mezelf sinds een paar jaar met een lekkere koffie in bed langzaam wakker worden in plaats van meteen achter mijn computer te kruipen. Ook voor Martin maakt dat enorm veel uit, terwijl ik zelf niet eens door heb hoe erg het vroeger was. Vlak voor dit hele corona-gebeuren waren we nog samen in Nederland en mocht ik zonder dat we iets te vieren hadden zomaar om vijf uur (dwz. eigenlijk nog onder werktijd) in een cafeetje een glas wijn gaan drinken. Een tweede glas en een iets duurdere wijn waren nog een brug te ver. Stel je voor, het moet niet gekker worden.

Wordt vervolgd.