Wees wat liever & milder voor jezelf

Ik had eerst nog een vervolgstukje over gewoonten willen schrijven, maar er kwam iets tussen. Te weten: Acceptance and Commitment Therapy (ACT) via Psychologie Magazine en Krishnamurti via een mailtje van een vriendin. Vandaar deze gedachten over zelfcompassie aan de hand van de bekende oefening ‘schrijf je jongere zelf een brief’.

Meteen toch ook nog een leeswijzer voor dit blog: ik bedoel veel dingen ironischer dan ze misschien overkomen. En mocht ik als een serieuze tobber klinken: dat valt echt reuze mee, zei Martin laatst nog.

Ik zou de Annoesjka van vroeger aanraden een paar boeken te lezen, waaronder Stoppen met pleasen van Andrea Mathews, Brené Browns De kracht van kwetsbaarheid en Benjamin Hoffs The Tao of Pooh. Kristen Neffs boek over zelfcompassie is (nog) ongelezen, maar van haar heb ik het zinnige advies overgenomen om tegen jezelf te praten zoals je dat tegen een vriend(in) zou doen als die ergens mee zit. Het is me nooit gelukt Eckhart Tolles boek over mindfulness uit te lezen, maar het hele idee van het Nu en niet-oordelen had ik best eerder willen kennen. Als laatste noem ik The Work van Byron Katie met haar vier kernvragen die voor mij vaak een goede denkoefening vormen. (Dank, Anne!)

1. Is it true?

2. Can you absolutely know that it’s true?

3. How do you react when you believe that thought?

4. Who would you be without the thought?

Ik zou mijn jongere ik ACT en/of schematherapie aanraden. Op je zestiende al meteen beginnen met non-directieve psychotherapie en assertiviteitstraining was iets te veel van het goede. Die hebben me wel een hartsvriendin opgeleverd, maar ik hoor ons nog gillen toen we elkaar in de wachtruimte van de praktijk herkenden. We zaten namelijk bij elkaar in de klas, maar gingen niet met elkaar om. Therapie was destijds ook nog lang niet zo normaal als tegenwoordig. We hebben geen van beiden geleerd assertief te zijn, maar ‘de elf’ die de training gaf waarschijnlijk wel tot wanhoop gedreven omdat we de rollenspellen die we moesten doen vaak gierend uitvoerden.

Ik zou de Annoesjka van vroeger aanraden het kritische stemmetje in haar hoofd een naam te geven en dit interview met de Nederlandse ACT-man Gijs Jansen te lezen. Ik heb dat bij schematherapie geleerd om mijn negatieve gedachten te relativeren. Zo zeg ik Priscilla (fictieve naam) dat ze soms best gelijk heeft, maar niet zo bot en destructief te werk hoeft te gaan. Zodra schuldgevoelens de kop op steken, dient Priscilla per definitie de deur te worden gewezen.

Uit dat ACT-artikel wil ik ook dit benadrukken: sombere gedachten, zelfkritiek of doemscenario’s krijg je niet met je hoofd uit datzelfde hoofd. Zo hangt hier op mijn prikbord de tekst ‘denk jezelf gelukkig’. Ik moet daar inmiddels om lachen. Misschien was zo’n kek gehandletterd bordje met daarop de tekst ‘sta lichter in het leven’ in mijn tienerkamer wel nuttig geweest?

En dan Krishnamurti, die door een vriendin werd genoemd in een mail naar aanleiding van mijn vorige stukje over gewoonten. Emmy vroeg me of ik wel zo bewust moest willen proberen mezelf te veranderen. (De ideeën van deze Indiase wijze hebben overigens niets met de Hare Khrisna-beweging te maken. Ik zeg het er maar even bij.) Wat ze me erover schreef, sprak me aan. Dat je niet moet proberen zus of zo te worden, omdat je het innerlijke conflict dan versterkt. Dat ik beter kon beginnen vanuit de vraag waarom ik dit of dat van mezelf moest. Hoezo elke ochtend yoga als ik daar geen plezier in heb? Er wordt ons al zoveel opgelegd, voegde ze eraan toe.

Ten slotte zou ik de onervaren Annoesjka aanraden nooit een strakke broek aan te schaffen als ze smoorverliefd was. In mijn geval waren het er helaas zelfs drie, terwijl ik nog nooit in mijn leven zoveel ben afgevallen als in die periode. Die broeken heb ik deze week met enige pijn in mijn hart toch maar in de zak van Max gedaan.