Voor de taalliefhebbers verwijs ik meteen even naar deze pagina, waar ik bovenstaande woorden las.
Ik begon weken geleden in de Bourgogne aan een blogstukje over de lange internationale treinreis en mijn ervaringen en indruk van dat verplichte mondkapje in verschillende landen. Bij thuiskomst in Nederland viel ik meteen met mijn neus in de boter, want het was nu eens niet Zwarte Piet maar (merkwaardig genoeg?) juist dit lapje stof dat hier tot een tweedeling leidt. De deskundigen, inclusief de zestien miljoen tot virologen omgeschoolde bondscoachen die ons land tegenwoordig telt, buitelen over elkaar heen over het al dan niet wetenschappelijke bewijs dat het dragen van mondkapjes besmettingen voorkomt. De WHO zou vooral uit politieke overwegingen hebben gezegd dat mondkapjes zin hebben. Hugo de Jonge stelde dat algemeen gebruik van mondkapjes in de verpleeghuizen niet wenselijk is, omdat dat miljoenen extra beschermingsmiddelen kost en de schaarste daarmee onnodig wordt vergroot (bron: NRC, 17 juli). En ja, daar vind ik wat van.
Omdat het zo lang duurde voordat ik dit stukje afschreef (door een deadline en door een inzending voor een NRC-verhalenwedstrijd – duim duim –) zijn er inmiddels al 345 columns en artikelen over mondkapjes verschenen. Het kabinet (voor ¾ met reces) verklaarde deze week dat er geen plicht komt. Nu ben ik niet per se pro-plicht, maar ik geef het onwennig zittend mondkapje toch graag het voordeel van de twijfel. ‘Draag een mondkapje als je zou willen dat een ander (met misschien ongemerkt corona) er ook één droeg,’ vond ik wel een goeie. Toch merkte ik gisteren dat het me moeite kost om er een op te doen in de Jumbo, waar ik de enige was mét. In Frankrijk word je inmiddels beboet zónder en oogstte je (in Autun tenminste) in ieder geval geen bedenkelijke blikken. Hoewel er zich daar vóór de plicht een interessant verschil aftekende: in de goedkopere supermarkt droeg bijna niemand er een.
Ik zit en zat in het hele coronagebeuren in het ‘voorzichtige kamp’. Dat wil zeggen dat ik lang geen afspraken maakte, niet graag naar de supermarkt ging en het OV vermeed. Ik was dan ook benieuwd hoe ik de urenlange treinreizen zou doorstaan. Want voor het eerst in lange tijd naar Frankrijk gaan, hield voor mij als autoloze in dat ik met een gezonde dosis tegenzin én drie mondkapjes in een Thalys, een Parijse RER en een TGV moest stappen. Die avond zei ik bij aankomst tegen Martin: ‘Die tweede golf gaan we met dit mondkapjesgebruik en zulke afstanden reizen niet voorkomen.’ Dat was niet profetisch bedoeld. Ik had alle recente nieuwsberichten over de oplopende besmettingen in ieder geval graag vermeden.
Maar die reis dan toch nog even: ik vind volle coupés van en naar Parijs met bovendien vaak luidruchtige vakantiegangers toch al nooit een pretje, maar zodra ik in Rotterdam vlak naast een wat oudere mevrouw moest gaan zitten die overduidelijk ook liever haar tas dan mij daar had, was ik al op zoek naar een uitweg. Die deed zich al snel aan, want – oh the horror – ik moest naar de wc. (Ik kwam aan het eind van de reis weer langs de toen openstaande deur en was blij dat ik tijdens de reis niet te veel water had gedronken – oh the horror indeed.) Onderweg had ik gezien dat er in het barrijtuig maar één vrouw zat (de bar in de Thalys was dicht, in de Franse TGV niet. Gezien de bewoordingen van het viertalige omroepbericht was dat echt balen. Ik hoef denk ik niet uit te leggen dat ik als vriendelijk vrekje toch al nooit iets in de bar koop.)
Nadat het stemmetje in mijn hoofd me had toegesproken dat ik bij de kaartjescontrole toch echt toestemming moest vragen aan de trainmanager, bleek assertiviteit niet eens nodig te zijn, want hij vond het een volkomen normale vraag. En dus zat ik al voor Antwerpen heerlijk rustig in een zo goed als leeg treinstel. In Brussel was het helaas alweer gedaan met de pret, want toen voegden zich meerdere mannen bij mijn medepassagiere en mij. Weg rust & opgelucht gevoel. 1. Omdat de man tegenover me voor mijn gevoel te vaak mijn kant op keek. 2. Er liep politie rond omdat er passagiers zonder geldig kaartje waren ingestapt. ‘Het is weer terug naar het oude normaal,’ merkte de trainmanager op. 3. De vertraging die we door dit laatste opliepen, zat me niet lekker omdat ik in Parijs relatief weinig tijd had om naar het TGV-station over te stappen.
Ik meld hierbij uit psychologisch oogpunt toch even hoe anders een reis kan aanvoelen als je je níét druk maakt. Mijn oudste zus zat twee dagen later tijdens een nog veel langere treinreis naar Zuid-Frankijk zonder kaartje in de trein, wist niet hoeveel overstaptijd ze had en alleen vaag dat ze er in Lyon uit moest. Als arts vond ze dat mondkapje geen probleem. En ze dronk zo weinig dat ze niet hoefde te plassen.
Voorlopig laat ik het even hierbij. Dit is niet bedoeld als een cliffhanger, maar omdat de rest van mijn mondkapjesbespiegelingen vermoedelijk alleen voor mij relevant zijn. Ik denk dat ik de volgende keer weer iets schrijf vanuit een wat meer psychologische invalshoek: over perfectionisme of het verband tussen ontstekingen en somberheid.
Somberheid en ontstekingen? Hm, ik zal mijn optimisme weer eens gaan trainen dan.
(Ik zou jou zijn in de trein, en heel erg niet je zus. Gelukkig heb ik de mannelijke variant van je zus als reisgenoot, en gaan we niet met de trein.)
Hier een reactie uit mondkapjesland. In de winkels in Autun draagt iedereen, zelfs de talloze Nederlandse toeristen, keurig zo’n lapje voor zijn mond én neus. Over inperking van de grondwettelijke vrijheid wordt niet geklaagd, ook niet door die Nederlandse toeristen. Ik moet bekennen dat ik met stomheid geslagen ben over de ‘exception hollandaise’ op mondkapjesgebied. Rotterdam en Zeeland (de twee plaatsen waar ik deze week naartoe had gewild) zijn nu allebei code oranje (dus ik ga toch maar niet), maar niemand komt op het idee om even een lapje voor zijn bekje te doen?
Net in de AH: ook niemand met lapje (dat zag ik daarvoor daar eerder). Ik ben niet gaan kijken in de Koopgoot. Ik heb ook niet gevraagd of mensen het een inperking van hun vrijheid vinden en zich beroepen op artikel zoveel van de grondwet. Maar ik dacht op weg terug naar huis weer: welk belang is er of welk alles overstijgend wetenschappelijk document mis ik waardoor ook de overheid het niet bepleit. (En in het OV moet het wel.) En ja, jouw afgezegde reis is helaas een erg nare consequentie! Arme Tjeerd ook.
Slim uitgekozen zo, die man! Is hij ook de optimist van jullie tweeën? En ja, er is steeds meer onderzoek dat die twee gekoppeld zijn. Google maar eens (of juist niet, want klinkt niet fijn voor jou!): low level inflammation + mental health (bijv hoor). Of wacht gewoon tot ik met mijn verhaaltje kom. Dat liep namelijk goed af. 😉
Ik was dat al helemaal vergeten, dat het in het OV bij jullie wél moet. Dan snap ik/je er echt helemaal niks meer van. Of zijn er studies die uitwijzen dat het in de trein wel helpt, maar in winkels niet?
@Ik denk dat dat komt doordat je in het OV 1. langere tijd en 2. dichter op mensen zit. (Je bent de sardientjesspits vast vergeten daar in het verre Franse land.)
Prachtig geschreven en erg herkenbaar.
Tip: Je kunt via de site openneernaardemorvan zonder ov reizen. Martin heeft zich al aangemeld?
Dank je wel, Aart! Wat leuk dat je hier reageert.
En is die mogelijkheid nu ook buiten Facebook om? Ik heb net met veel gezoek naar beste optie toch maar weer een trein geboekt in september.
Ha wat een fijne en humoristische denkhoek , humor is ook erg beschermend voor vanalles. Evidence based.. Ik denk ook tegen virus overdracht, en beter dan een mondkapje. Want al die zelfgemaakte vodjes die wij (en ik) voor ons gezicht doen, of zoals ik de bediening in Zuid-frankrijk veel zag doen, onder je neus laten hangen, zijn een schijn veiligheid. Geen doorgeknipte stofzuigfilter erin? Geen geregelde verschoning? Even flink niesen en hop mondkapje weer op? De meeste mensen hebben geen idee en moeten eerst nog mondkapjes les krijgen.. anders roept het op tot te dichtbij komen (zoals ik in die trein merkte) .
En ja ik ben de arts/zus die geheel relaxed voortraasde zonder te drinken en de tip van in de restauratie gaan zitten van Annoesjka probeerde. Maar vervolgens naast me neerlegde wegens slechte stoelen in de restauratie . En zelfs je kaartje kwijt zijn is geen probleem blijkt ,als je je eigen geboortedatum nog maar weet. Want dan ben je zo gevonden door de treinmanager.
Ik hoop op meer antivirale humor.
@Antoinet: ik had in mijn eerste versie van het stuk staan dat we eerst allemaal mondkapjes-les moeten krijgen! Want inderdaad: de ergernis over hoe die kapjes worden gedragen en dat mensen er steeds aan zitten en nog zo wat ‘onhandig’ gedrag… Mijn ervaring in Frankrijk is niet dat mensen dichterbij komen met een kapje op. Maar het zou kunnen dat mensen denken dat ze slechter verstaanbaar zijn mét? (Ik zag in Parijs bijv. veel mensen die hun kapje even optillen als ze bellen of iemand aanspreken.)
Ha Antoinet!
Mijn eigen ervaring uit het Franse mondkapjesland, die trouwens gestaafd wordt door een groot onderzoek dat pas is verschenen (Annoesjka heeft vast een mooie link paraat), is dat mensen juist méér afstand houden van gemaskerde medemensen, omdat dat mondkapje fungeert als een signaal van gevaar, een permanente reminder dat er een virus rondwaart. Dat is meteen ook de voornaamste functie ervan, lijkt me. Met daarnaast een verre van volledige, maar toch natuurkundig evidente rem op het aantal virusdeeltjes dat vanuit de mond van de niesende of hoestende kapjesdrager terecht kan komen bij de mensen om hem/haar heen. Tel uit uw winst. Het gaat dus niet om bescherming van jezelf, maar van je medemensen.
Erbij gekomen in alleen al de laatste 10 jaar en internationaal de grens overgestoken: Covid-19, SARS, MERS, Nipah, varkensgriep, vogelgriep, en diverse anderen. Covid-19 gaat niet meer weg, ook niet wanneer ’t vaccin er eenmaal is, maar we zullen er nog wel wat internationale epidemieën bij krijgen. En een nieuwe pandemie? Als we op de huidige voet doorgaan is die een kwestie van tijd–en die tijd hoeft niet per se heel lang te zijn. Social distancing met 2 meter afstand? Een keer hoesten overbrugt een afstand tot 8 meter en de aerosol kan, wanneer de hoester al lang weg is, nog uren in de lucht blijven hangen (Bourouiba, 2020). Dat wordt met koud weer nog interessant wanneer we binnen blijven met onze collega’s, familie, en vrienden.
Dank je wel voor je reactie, Peter! Je bent de enige die ook echt publiceert over dit soort zaken. Je lijstje van de ellende die er alleen al de afgelopen tien jaar is bijgekomen, leest nogal ontnuchterend. Om toch even op een vrolijke noot te eindigen: koud weer is waar veel mensen hier nu naar snakken! (ik incluis)
Be careful what you wish for!
Infecties doden wereldwijd op een directe manier naar schatting 15 miljoen mensen per jaar (Morens et al., 2004). Daarnaast veroorzaken ze allerlei complicaties die ook weer miljoenen ’t leven kosten. Steeds vaker worden infecties ook in verband gebracht met ziekten die doorgaans niet als infectieziekten worden gezien (Cochran et al., 2000), zoals kanker (Palmer et al., 2018), hart-en-vaatziekten (Li et al., 2020), autoimmuunziekten zoals coeliaki en multiple sclerosis (Bar-Or et al., 2020; Jiang et al., 2020), en psychische en degeneratieziekten zoals schizofrenie en Alzheimer’s (Kramer & Bressan, 2015; Osorio et al., 2019). De mensheid heeft zelf de situatie enorm verslechterd door dicht op elkaar te gaan wonen en dicht bij vee. Voordat we dit gingen doen (voor de ontwikkeling van de landbouw en veeteelt) waren er veel minder epidemieën en hadden we helemaal geen last van coronaviruses zoals het griepvirus (omdat die een relatief hoge bevolkingsdichtheid vereisen). In afgelegen streken hebben primitieve stammen ook nu nog geen last van deze infectieziekten (en ook niet van Covid-19 natuurlijk). We gaan niet terug naar ’t oerwoud, maar wordt ’t langzaam niet toch eens tijd dat we iets gaan doen aan onze situatie, in plaats van terug te keren naar de “normaliteit”? En wat is die normaliteit nou eigenlijk? Wel, voorlopig omvat die ook een stijgende dichtheid van zowel onze (reislustige) bevolking als ons (van hot naar her gesleept) vee. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om in te kunnen zien waar deze normaliteit naar toe aan ’t leiden is.
Dat we hier iets van zouden leren en niet zouden teruggaan naar het ‘oude normaal’ was de hoop van veel mensen. Maar het bleek vrees ik al snel ijdele hoop (heb ik op dit blog dacht ik ook ergens geschreven). Er komen zeker nog steeds goede, nieuwe initiatieven bij, maar ik vrees dat veel mensen hun biefstukje, buitenlandse vakantie en alle ‘creature comforts’ die velen in het Westen gewend zijn niet snel opgeven en voor de korte termijn (bevrediging) kiezen.
In zijn boek Collapse beargumenteerd Jared Diamond dat vroegere civilisaties vaak ten onder zijn gegaan aan het inruilen van lange-termijn perspectieven voor korte-termijn gewin. Ik denk dat je gelijk hebt, Annoesjka, dat op individueel niveau ’t vaak niet anders is.
@Peter, ik weet niet of je het hebt opgepikt, maar gister bleek er weer een coronabesmetting in het 30e! nertsenbedrijf. Voor deze crisis wist ik niet eens dat er in Nederland zoveel nertsen werden gefokt. Ik heb even een heel hard hoofd in de slimheid van de huidige mensheid.?